Instalacja odgromowa pełni kluczową funkcję ochronną, zabezpieczając budynki przed skutkami wyładowań atmosferycznych oraz ograniczając ryzyko pożaru i uszkodzeń konstrukcyjnych. Dlatego przepisy określają, kiedy jest obowiązkowa, a kiedy jedynie zalecana.

Zasada działania instalacji odgromowej – jak przebiega odprowadzenie wyładowania?

Instalacja odgromowa przechwytuje wyładowania elektryczne i odprowadza je do gruntu, chroniąc konstrukcję oraz mieszkańców przed skutkami uderzenia pioruna. Jej działanie opiera się na czterech elementach: zwodach, przewodach odprowadzających, uziomie oraz zaciskach probierczych umożliwiających pomiar rezystancji. Zwody, umieszczone na dachu, przejmują ładunek elektryczny, który następnie kierowany jest przewodami w dół budynku, aż do uziomu, gdzie zostaje bezpiecznie rozproszony w ziemi.

Rozwiązanie to minimalizuje ryzyko zapłonu pokrycia dachowego, uszkodzeń konstrukcyjnych oraz powstania przepięć w instalacji elektrycznej. W praktyce oznacza to ochronę zarówno samego budynku, jak i znajdujących się w nim urządzeń oraz instalacji szczególnie podatnych na skoki napięcia.

Kiedy instalacja odgromowa jest obowiązkowa?

Montaż zależy od parametrów budynku oraz jego położenia. Właściciele budynków często zastanawiają się, czy instalacja odgromowa jest obowiązkowa? Wymóg jej montażu dotyczy przede wszystkim obiektów o dużej powierzchni użytkowej, wysokich konstrukcji przekraczających 15 metrów oraz budynków położonych w regionach o podwyższonej aktywności burzowej, takich jak obszary górskie.

Obowiązek ten obejmuje także zabudowania wykonane z materiałów łatwopalnych, budynki użyteczności publicznej oraz obiekty przemysłowe i magazyny przechowujące substancje łatwopalne. Z kolei w niewielkich budynkach o powierzchni do 50 m², obiektach niższych niż 5 metrów czy budynkach zlokalizowanych w strefach niskiego ryzyka wyładowań atmosferycznych instalacja odgromowa zazwyczaj nie jest wymagana.

Kto może wykonać instalację odgromową?

Aby instalacja odgromowa działała prawidłowo i spełniała wymagania bezpieczeństwa, warto ją powierzyć specjalistom.

• Projekt instalacji musi opracować osoba posiadająca uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej (elektrycznej).

• Wykonanie należy powierzyć elektrykom z uprawnieniami SEP w zakresie eksploatacji (E) i dozoru (D), obejmującymi urządzenia powyżej 1 kV.

• Po montażu konieczne jest przeprowadzenie pomiarów rezystancji uziemienia wykonanych przez uprawnionego specjalistę.

• Instalacja musi być regularnie kontrolowana — w budynkach mieszkalnych co 5 lat, w obiektach o wyższym ryzyku nawet co 1-2 lata.

• Przeglądy są obowiązkowe również po uderzeniu pioruna lub po modernizacji instalacji.

Prawidłowe zaprojektowanie i wykonanie oraz regularne przeglądy stanowią kluczowy element skutecznej ochrony.

Czy ubezpieczenie chroni przed skutkami wyładowań atmosferycznych?

Podstawowa polisa mieszkaniowa obejmuje ochronę murów i elementów stałych od zdarzeń losowych, w tym od uderzenia pioruna. W wielu towarzystwach obejmuje ona również przepięcia wynikające zarówno z wyładowania atmosferycznego, jak i innych przyczyn. Aby zapewnić sobie pełną ochronę, warto rozszerzyć zakres polisy o ruchomości domowe, by ubezpieczeniem zostały objęte również sprzęty elektroniczne, szczególnie podatne na skoki napięcia.

Koszt polisy zależy od wartości budynku i zakresu ochrony. Dla przykładowego domu o wartości 700 000 zł składka w wariancie od ryzyk nazwanych wynosi przeciętnie 441–831 zł rocznie, natomiast w wariancie All Risks 566–1294 zł. Porównanie ofert na platformach takich jak ubezpieczeniemieszkania.pl umożliwia łatwe znalezienie najkorzystniejszej opcji.

Kiedy brak instalacji odgromowej skutkuje odmową wypłaty odszkodowania?

Towarzystwo ubezpieczeniowe może odmówić wypłaty odszkodowania, jeśli w momencie szkody stwierdzi, że budynek nie spełniał wymogów technicznych. Jeżeli przepisy nakładały obowiązek montażu instalacji odgromowej, a właściciel jej nie wykonał lub była ona niesprawna, ubezpieczyciel może uznać to za rażące niedbalstwo.

Odmowa może nastąpić również wtedy, gdy instalacja była zamontowana, ale właściciel nie przeprowadzał wymaganych przeglądów technicznych. Dla ubezpieczyciela istotna jest nie tylko obecność instalacji, lecz także jej stan techniczny i potwierdzona dokumentacją sprawność. Jeśli brak kontroli doprowadził do nieskuteczności instalacji i szkody powstały wskutek uderzenia pioruna lub przepięcia, towarzystwo może powołać się na zapis o niewłaściwej eksploatacji i ograniczyć lub odmówić wypłaty odszkodowania.

Podsumowanie

Instalacja odgromowa stanowi skuteczną formę zabezpieczenia przed skutkami wyładowań atmosferycznych i w wielu przypadkach jest obowiązkowa. Nawet w obiektach, które nie podlegają wymogom prawnym, jej montaż znacząco podnosi poziom bezpieczeństwa. Ochrona ubezpieczeniowa dodatkowo minimalizuje ryzyko finansowe związane z uszkodzeniami spowodowanymi przez piorun, dlatego warto rozważyć zarówno instalację piorunochronu, jak i odpowiednio dobraną polisę mieszkaniową.